TRUNG QUỐC – TIỀM NĂNG CHƯA ĐƯỢC ĐÁNH THỨC – Phần 1

  • Vị trí: Đông Á, nằm giữa Bắc Triều Tiên và Việt Nam, bờ biển giáp Biển Đông, Vịnh Triều Tiên, Biển Đông Trung Hoa và Biển Vàng.
  • Diện tích: 9,596,960 cây số vuông, đất nước lớn thứ 4 trên thế giới.
  • Thủ đô: Bắc Kinh
  • Ngôn ngữ: Mandarin và nhiều ngôn ngữ khác như Cantonese và Shanghaiese.
  • Đơn vị tiền tệ: Nhân dân Tệ.
  • Dân số: 1,298,847,624
  • Địa hình: Chủ yếu là đồi núi với các cao nguyên cao và sa mạc ở phía Tây, các đồng bằng, thung lũng và đồi nhỏ ở phía Đông.
  • Khí hậu: khí hậu nhiệt đới ở phía nam và cận ôn đới ở phía Bắc.
  • Các nông sản xuất khẩu chính: Gạo, lúa mì, khoai tây, đậu, trà, bông, đường, mía và lụa.

Bí ẩn như cách của Trung Quốc

Cà phê sản xuất tại Trung Quốc vẫn còn là một điều bí ẩn, kể cả với những người trong ngành cà phê. Cà phê tại nơi đây trong quá khứ có chất lượng rất thấp và chủ yếu được bán cho các công ty lớn như Nestle để sản xuất cà phê hoà tan, do đó cà phê Trung Quốc rất khó để phân loại và càng khó để thấu hiểu hơn.

Một phần của thực trạng này là do văn hoá Trung Quốc, nó khiến những người bên ngoài rất khó tiếp cận các thông tin. Điều này cộng với thực tế là tại Trung Quốc không có bất cứ một tổ chức địa phương nào chú tâm vào việc thúc đẩy kiến thức về cà phê cũng như xây dựng các tiêu chuẩn cho ngành. Bên cạnh đó, trong quá khứ đã có những thời điểm cà phê Trung Quốc đúng là có chất lượng quá kém, vì vậy để xoá bỏ “tai tiếng” là một điều không hề dễ dàng, kể cả khi cà phê tại đây thực sự có những tiến bộ rõ rệt.

“Cà phê Trung Quốc thường bị xem là một sản phẩm chất lượng thấp, trong nhiều trường hợp, chúng được so sánh với cà phê Việt Nam, tuy nhiên đây là một nhận định sai lầm”. Ông Stuart Eunson, giám đốc công ty Arabica Coffee Roaster ở Bắc Kinh, phát biểu. “Trong 10 năm qua, các nông hộ trồng cà phê tại Trung Quốc đã có những bước tiến vượt bậc trong chất lượng và sự ổn định của sản phẩm. Mặc dù vẫn trong giai đoạn phát triển, cà phê Trung Quốc đã có thể được chứng nhận là một sản phẩm tốt, trong đó một số sản phẩm được lựa chọn kĩ càng có thể cho ra chất lượng cực kì cao”.

Những bước đầu cho sự lớn mạnh

Hơn 80% cà phê trồng tại Trung Quốc tập trung ở tỉnh Vân Nam ở phía Nam, trong đó có 4, 5 vùng trồng nổi tiếng bao gồm khu vực Thuỵ Lê và Bảo Sơn. Robusta cũng được trồng ở Phúc Kiến và đảo Hải Nam, nằm ở khu vực biển phía Nam gần Việt Nam.

“ Phúc Kiến và Hải Nam hiện tại sản xuất rất ít cà phê. Vân Nam chắc chắn là vùng trồng cà phê lớn nhất Trung Quốc, và có khả năng trồng các loại cà phê chất lượng cao. Khí hậu, địa hình và thời tiết ở nơi đây là lý tưởng cho cà phê phát triển, và với bất kì cà phê nào thì ba yếu tố này là ba yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hương vị cà phê”. Euson phát biểu.

Trung Quốc từng có một số lượng lớn các giống Bourbon và Typica chất lượng cao được mang đến từ Burma Myanmar vào thập niên 1950. Ngày nay, gần 70% đã được chuyển đổi sang giống trồng mới là catimor, một loại giống lai có khả năng kháng bệnh cao được nghiên cứu để chống lại bệnh gỉ lá, nhưng lại không cho ra chất lượng hương vị tốt. Nguyên nhân do những thay đổi này là do các công ty lớn như Nestle, cung cấp giống Catimor cho các nông hộ, cùng với các chương trình tập huấn và khuyến khích canh tác.

“ Các giống cũ vẫn còn đó”, ông David Roche, giám đốc kĩ thuật của Học Viện Chất Lượng Cà phê, người đã từng đến các vùng trồng tại Trung Quốc vài năm trước, phát biểu. “Khi tôi đến thăm các vùng này, từ quan sát của mình, tôi nghĩ rằng, còn tầm 30% là các giống cũ. Nhưng một nửa trong số này đã bị bỏ không vì nhiễm bệnh gỉ lá, một số nông hộ cũng đang canh tác các giống cũ, nhưng họ không phân loại các hạt giống cũ này ra khỏi giống mới.”

Mặc dù chưa có thông kê chính thức về quy mô nông hộ, nhưng diện tích có thể từ rất nhỏ cho đến 5000 mẫu Anh. Nhiều trang trại quy mô lớn được sở hữu tư nhân có hợp đồng sản xuất với các công ty lớn. Bên cạnh đó cũng có nhiều trang trại quốc doanh.

Hầu hết cà phê được sơ chế ướt, và cũng rất ít cà phê được trồng hữu cơ. “ Mặc dù có nhiều nông dân cũng cố gắng canh tác cà phê theo hướng hữu cơ nhưng tới hiện nay vẫn chỉ có một nông hộ được đạt chứng chỉ”, Eunson phát biểu.

Còn tiếp (phần 2)…
Tài liệu được dịch sang Tiếng Việt bởi Công ty TNHH BLAGU Việt Nam
Trích dẫn  bài viết “Navigating Origins” được viết bởi Adam Kline
Biên tập: Rollin’Gao