Thuật ngữ “cà phê đặc sản” và “cà phê làn sóng thứ ba” đã thu hút rất nhiều sự chú ý trên thị trường quốc tế kể từ khi xuất hiện vào cuối những năm 1990. Chúng đã trở thành tín hiệu gọi cho một ngành công nghiệp tập trung không chỉ vào chất lượng cà phê mà còn vào tính minh bạch trong việc tìm nguồn gốc cà phê, cũng như chất lượng trong việc pha chế cà phê ở nhà và trong quán cà phê. Cách sử dụng những thuật ngữ này và cách hoạt động của chuỗi cung ứng cà phê là những câu hỏi quan trọng đối với những người muốn tham gia vào việc rang cà phê hoặc kinh doanh bán cà phê. Nó cũng là điều mà người tiêu dùng quan tâm khi tìm kiếm cách pha cà phê ngon nhất tại nhà.
Cà phê đặc sản là gì?
Cà phê đặc sản chính thức xuất hiện từ ngành công nghiệp cà phê thế kỷ 20 để trở thành một xu hướng tiêu dùng chính trong thế kỷ 21. Xu hướng này đã phát triển thành một văn hóa phổ biến tập trung vào việc đánh giá chất lượng cà phê tuyệt vời. Các chuyên gia và người đam mê đã đầu tư vào việc tìm nguồn cà phê chất lượng, phát triển kỹ thuật rang cà phê và tạo ra trải nghiệm được giáo dục ở cuối chuỗi cung ứng. Điều này được thực hiện thông qua việc giao tiếp quốc tế do toàn cầu hóa mang lại, đưa những tài năng giàu kinh nghiệm vào các thị trường địa phương.
Hiện nay, khách hàng có sự đánh giá tích cực về cà phê đặc sản, và cả ngành lưu trú và nhà hàng đang hướng tới xu hướng này. Khi nó trở nên ngày càng phổ biến, người tiêu dùng có cơ hội khám phá thế giới của cà phê đặc sản: nó là gì, làm việc như thế nào và điều gì làm cho nó trở thành cà phê đặc sản.
Cà phê đặc sản có chất lượng như thế nào?
Kỹ thuật, cà phê đặc sản được định nghĩa là bất kỳ loại cà phê nào đạt điểm từ 80 trở lên trên thang đánh giá của Hiệp hội Cà phê Đặc biệt. Cà phê đặc sản là một sản phẩm mà quá trình tạo ra nó bao gồm mọi giai đoạn trong chuỗi cung ứng cà phê, bao gồm:
– Những người nông dân và nhà sản xuất cung cấp hạt cà phê xanh chất lượng cao, được trồng ở một khí hậu lý tưởng và ở độ cao lý tưởng.
Vùng đất và khí hậu:
Cà phê đặc sản là loại cà phê được trồng trong các khu vực địa lý đặc biệt, thường có đặc điểm độ cao, đất đai và khí hậu độc đáo. Những yếu tố này góp phần tạo nên hương vị đặc trưng và chất lượng cao của cà phê đặc sản. Các quốc gia như Ethiopia, Colombia, Brazil và Costa Rica là những nơi nổi tiếng với cà phê đặc sản của mình.
Loại cây cà phê:
Cà phê đặc sản thường được trồng từ các loại cây cà phê cao cấp, như cà phê Arabica hoặc cà phê Robusta. Cà phê Arabica thường có hương vị tinh tế và mức độ axit cao, trong khi cà phê Robusta thường có hương vị mạnh mẽ và hàm lượng caffeine cao.
Cà phê đặc sản đi qua quy trình trồng và thu hoạch đặc biệt để tạo ra hương vị tuyệt vời. Cây cà phê đặc sản thường được trồng ở độ cao cao hơn so với các loại cà phê thông thường. Điều này làm cho cây phải chịu sự tác động của bầu không khí lạnh và độ ẩm thay đổi, và do đó, cà phê đặc sản phát triển chậm hơn và cần chăm sóc kỹ lưỡng hơn.
Quy trình chế biến:
Khi đến mùa thu hoạch, quá trình lựa chọn quả cà phê cũng được thực hiện một cách cẩn thận. Những quả cà phê chín đều và có chất lượng tốt nhất được thu hoạch thủ công. Điều này đảm bảo chỉ những quả cà phê tốt nhất được sử dụng để sản xuất cà phê đặc sản.
Quá trình chế biến cà phê cũng đóng vai trò quan trọng trong việc xác định cà phê đặc sản. Cà phê đặc sản thường được chế biến bằng phương pháp tự nhiên hoặc chế biến ướt, nơi quả cà phê được tách khỏi vỏ, lên men và làm khô một cách cẩn thận để tạo ra hạt cà phê chất lượng cao.
Hương vị và đặc tính:
Cà phê đặc sản có thể có hương vị và đặc tính độc đáo, phản ánh các yếu tố địa phương như đất, khí hậu, phương pháp chế biến và loại cây cà phê. Cà phê đặc sản thường có hương vị phức tạp, cân bằng và độc đáo, tạo ra trải nghiệm cà phê độc đáo cho người uống.
– Quá trình chế biến cẩn thận sử dụng một hoặc một số phương pháp mang tính chất riêng tùy vào mục tiêu cuối cùng về hương vị.
– Người mua hạt cà phê xanh và nhà nhập khẩu giúp nhà rang cà phê tìm nguồn cà phê chất lượng tại nguồn.
– Quá trình rang cà phê được thực hiện bởi những người thợ rang cà phê chuyên nghiệp.
– Quá trình pha chế và phục vụ được thực hiện bởi những người thợ pha chế chuyên nghiệp (hay còn gọi là barista).
Khi bạn sở hữu một hạt cà phê đặc sản chất lượng, việc xay cà phê đúng cách là yếu tố quan trọng để tận hưởng hương vị tuyệt vời. Bạn có thể chọn sử dụng máy xay cà phê hoặc xay tay để giữ được hương vị tối ưu. Hạt cà phê đặc sản thường được xay theo phương pháp phin, chemex, french press, hoặc aeropress để tạo ra ly cà phê đậm đà và tươi mát.
Cuối cùng, việc quy trình này tạo ra một sản phẩm thỏa mãn người tiêu dùng được xác định bởi những người đánh giá chất lượng cà phê, như Q Graders và những chuyên gia cà phê khác, người thực hiện cùng một chức năng như sommelier với rượu vang. Cà phê, giống như rượu vang, là một trải nghiệm giác quan phải được đánh giá bởi những người thử nếm chuyên gia quen thuộc với những sản phẩm chất lượng tốt nhất.
Q Graders được chứng nhận theo các tiêu chuẩn công nhận quốc tế. Họ cần có khả năng nhận dạng nhiều loại mùi hương, hương vị, độ axit và các yếu tố khác thông qua phương pháp cupping cà phê. Họ phải được tái chứng nhận mỗi 3 năm, và chứng nhận đó đảm bảo rằng họ là những chuyên gia đã được kiểm chứng trong lĩnh vực của mình.
Vai trò của việc xay cà phê
Một phần quan trọng trong việc đưa cà phê đặc sản đến người tiêu dùng cuối cùng là quá trình xay cà phê.
Việc xay cà phê giúp xác định mức độ hương vị của hạt cà phê được chiết xuất bởi nước nóng và đồng đều như thế nào. Đây là một quy trình tinh tế. Khi được xay, cà phê sẽ nhanh chóng tỏa ra khí mang lại hương vị, khí này được kín chặt trong quá trình rang cà phê so với khi hạt cà phê còn nguyên. Cà phê đã được xay trước có thể được giữ trong một hũ kín để làm chậm quá trình oxy hóa, nhưng cách tốt nhất để đảm bảo độ tươi ngon tối đa cho tách cà phê của bạn là xay nó ngay trước khi pha chế.
Kích thước và đều đặn của hạt cà phê đã xay là yếu tố quan trọng trong quá trình chiết xuất, đó là quá trình mà nước rút ra khỏi hạt cà phê và vào tách cà phê cuối cùng. Cà phê bị chiết xuất không đủ có thể có vị chua, trong khi cà phê bị chiết xuất quá mức có thể có vị đắng. Một cà phê được chiết xuất đúng cách sẽ có sự cân bằng lý tưởng của các hương vị, không có vị chua hoặc đắng quá mức. Việc xay mịn rất phù hợp cho cà phê espresso, trong khi xay thô hơn có thể.
Pha cà phê đặc sản
Việc pha cà phê đặc sản cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra tách cà phê tuyệt vời. Phương pháp pha cà phê phù hợp sẽ giúp bạn tận hưởng hương vị đặc biệt của cà phê đặc sản. Dùng phin, chemex, french press, hoặc aeropress để pha cà phê đặẩm là những phương pháp phổ biến và thích hợp cho cà phê đặc sản. Mỗi phương pháp có những yếu tố riêng và tạo ra hương vị đặc trưng cho cà phê.
- Phin: Phương pháp pha cà phê truyền thống của Việt Nam. Sử dụng phin để nhồi cà phê và thêm nước nóng vào phin để cà phê nhỏ giọt ra ly. Phin giúp cà phê đặc sản giữ được hương vị đậm đà và độ ngọt tự nhiên.
- Chemex: Một phương pháp pha cà phê sạch và tinh tế. Chemex sử dụng giấy lọc dày để loại bỏ các tạp chất và tạo ra cà phê trong suốt và nhẹ nhàng. Hương vị của cà phê đặc sản sẽ được tăng cường và nổi bật trong quá trình này.
- French press: Một phương pháp pha cà phê đơn giản và thú vị. Bạn đơn giản chỉ cần đổ nước nóng và cà phê vào French press, đợi một thời gian và nhấn xuống piston để ép cà phê xuống đáy. French press giữ lại các dầu và hương vị tự nhiên của cà phê đặc sản, tạo ra một ly cà phê đậm đà và đầy hương thơm.
- Aeropress: Phương pháp pha cà phê đa năng và linh hoạt. Aeropress sử dụng áp suất để pha cà phê, tạo ra một tách cà phê đặc sản sạch và có hương vị tuyệt vời. Bạn có thể thay đổi thời gian pha, nhiệt độ và tỷ lệ nước cà phê để điều chỉnh hương vị theo ý thích.
Tận hưởng cà phê đặc sản
Cuối cùng, khi bạn đã pha thành công một tách cà phê đặc sản, hãy tận hưởng từng giọt cà phê đầy hương thơm và đậm đà. Hãy thử nhấm nháp và cảm nhận hương vị đặc biệt của cà phê đặc sản, có thể là các mùi hương trái cây, socola, hoặc gia vị. Hãy thưởng thức và khám phá thế giới phong phú của cà phê đặc sản.
Cà phê đặc sản là một thế giới đầy bí mật và hương vị đặc trưng. Qua quá trình trồng, thu hoạch, xay và pha cà phê, chúng ta có thể tận hưởng những tách cà phê đậm đà và thú vị. Hãy bắt đầu khám phá cà phê đặc sản và trải nghiệm hương vị độc đáo của nó.