FLORES INDONESIA – KÌ QUAN GIỮA BIỂN – Phần 1

Khi được so sánh với các vùng nguyên liệu cà phê khác tại Indonesia, hòn đảo Flores không được nhiều sự chú ý bằng những người anh em nổi tiếng hơn như là hòn đảo Sumatra, Java và đảo Sulawesi. Tuy vậy, Indonesia còn có những vùng trồng cũng không kém phần huyền bí, và chúng cũng xứng đáng nhận được những sự chú ý từ cộng đồng cà phê thế giới.

Trong số những vùng trồng huyền bí chưa được chú ý là Flores, một vùng tương đối mới đối với cộng đồng cà phê đặc biệt (Specialty) thế giới. Do đó, cần phải có những hướng dẫn cần thiết để vùng trồng này có thể vượt qua những trở ngại và giới hạn trước khi được thế giới biết đến là một nơi có thể sản xuất ra cà phê đặc biệt. Một vài chính sách hỗ trợ và thay đổi đang diễn ra, nhưng một vài yếu tố khác (như cơ sở vật chất và nguồn tài chính dồi dào) có thể cần một thời gian nữa mới được triển khai.

Flores là một đảo nằm trong quần đảo Lesser Sunda thuộc tỉnh Đông Nusa Tenggara Timur, Indonesia. Có diện tích gần bằng Connecticut, hòn đảo được đặt tên là “Cabo de Flores”, bởi những nhà thám hiểm người Bồ Đào Nha vào đầu thế kỉ 16.

Một lịch sử huyền bí

Cà phê được trồng ở Flores khoảng 150 năm trước, nhưng có những tranh cãi về nguồn gốc của các giống cà phê được đưa đến nơi đây. Chắc chắn là người Hà Lan sẽ có liên quan đến vấn đề này vì Indonesia là thuộc địa của Hà Lan. Một vài người nói rằng cà phê đã đến Flores thông qua Sulawesi, một vài người khác thì nói rằng chúng được đưa đến từ Timor. Cả hai giả thiết này đều có khả năng đúng vì Flores nằm ở giữa hai đảo này. Trong suốt 150 năm, nhiều giống cà phê đã được giới thiệu vào Flores qua nhiều nguồn khác nhau.

Ngày nay, theo báo cáo của Trung Tâm Nghiên Cứu Nông Nghiệp Quốc Tế của Úc (Australian Center for International Agricultural Research), tổng sản lượng của Flores ước chừng khoảng 6500 tấn và được trồng bởi khoảng 75000 nông hộ. Trong tổng sản lượng, 2500 tới 3000 tấn là Arabica, khoảng 150 tới 200 tấn được bán với thương hiệu là cà phê Flores. 90% sản lượng đến từ các vùng xa xôi của Manggarai và Ngada, một vùng nằm ở cực Tây của hòn đảo. Thị trấn Ruteng ở Manggarai là trung tâm mua bán cà phê ở Flores. Mùa vụ thu hoạch cà phê là từ tháng 5 tới tháng 9.

Những trái cà phê chín vàng

Vào năm 1986, Trung tâm nghiên cứu cà phê và ca cao của Indonesia (ICCRI) bắt đầu một chương trình phát triển cà phê ở Flores. Chỉ có những giống cà phê được trồng bởi chương trình này là có thông tin rõ ràng còn lại các giống cà phê được trồng trước đó có rất ít thông tin liên quan. Các giống chính được trồng là Caturra, Catuai và Linie S795. Bên cạnh đó là một số giống lai tự nhiên khác mà thông tin lịch sử của chúng chỉ là những giả thiết. Juria là một trong số những giống lai huyền bí đó và nó được xem là rất quý hiếm ở Flores.

Các trái chín vàng luôn là hình ảnh gây chú ý ở bất cứ nơi nào, và sự thật là rất khó bắt gặp một cây cà phê có trái chín vàng ở Indonesia. Nhưng ở Flores lại khác, những giống cây chín vàng được xem là giống lai tại địa phương của Catuai hoặc Caturra và có tên gọi địa phương là “Colombia Variety”.

Dân địa phương ở thung lũng Ranamese của vùng hồ Colol nói người Nhật đã mang giống này từ Toraja, Sulawesi. “ Có một vài giống mà chúng tôi cũng không biết, đây là một điều thú vị”, ông Tony Marsh, một tư vấn viên độc lập về cà phê phát biểu: “Giống Caturra vàng có lẽ không phải được giới thiệu bởi người Indonesia. Chúng tôi nghĩ rằng chúng được giới thiệu bởi các nhà truyền giáo đạo Công Giáo với mối liên hệ từ Châu Mỹ Latin”.

Từ Linie là một từ tiếng Hà Lan, đồng nghĩa tiếng Anh là “Line” (dòng), S là viết tắt của “Selection” (lựa chọn). Linie S795 là một trong số các dòng giống thành công được phát triển từ nguồn hạt giống mà người Hà Lan mang đến từ Ethiopia và Ấn Độ. “ Trung tâm nghiên cứu Hà Lan mang đến nhiều loại hạt giống S-lines từ Ấn Độ trong thập niên 1950”. Ông Surip Mwardi, một trong số các chuyên gia nghiên cứu hàng đầu tại Trung Tâm Nghiên Cứu Cà Phê và Ca Cao của Indonesia, phát biểu: “Sau quá trình thử nghiệm và chọn lọc, S795 được để xuất bởi chính phủ Indonesia để trồng đại trà trên diện tích lớn”. Giống Linie S795 có khả năng thích nghi tốt với điều kiện trồng ở Flores, mặc dù vậy cũng có nhiều nông hộ không hài lòng với giống này vì kích thước hạt nhỏ và năng suất thấp hơn một số giống khác được trồng trên đảo.

Còn tiếp (phần 2)…

Tài liệu được dịch sang Tiếng Việt bởi Công ty TNHH BLAGU Việt Nam
Trích dẫn  bài viết “Navigating Origins” được viết bởi Adam Kline